Usluga
Sportska medicina - Medicina sporta
Nema nikakve sumnje da bavljenje sportom i te kako nudi brojne prednosti i to ne samo za fizičko, nego i za mentalno zdravlje. Ipak, uprkos tome što je neosporno bavljenje sportom korisno za svakog čoveka, neretko se, posebno kod profesionalnih sportista javljaju različite vrste povreda, te generalno poteškoće i to primarno sa zdravljem u fizičkom smislu.
Jedna od multidisciplinarnih grana medicine, koja je usmerena ne samo na prevenciju, nego i na terapiju, ali i na rehabilitaciju povreda je sportska medicina. Sem toga, medicina sporta je vrlo značajna zato što nastoji da pomogne sportistima da unaprede psihofizičke sposobnosti, što će doprineti poboljšanju njihovih rezultata u sportu kojim su odlučili da se rekreativno ili profesionalno bave.
Kako je bavljenje sportom napredovalo, tako se javila potreba i za time da sportska medicina bude uvrštena u aktivnosti, koje su neophodne svakome, ko želi da se profesionalno bavi bilo kojim sportom, što se vremenom proširilo i na rekreativce. I baš zato su vodeći stručnjaci u oblasti sporta pokušali, i u tome uspeli, da lekare koji su za to specijalizovani tako ospoobe, da pružaju maksimalno efikasnu procenu zdravstvenog stanja sportista, a da u isto vreme to podrazumeva i značajno manji utrošak vremena, ali i materijalnih sredstava. Upravo zahvaljujući tome je i nastala sportska medicina, kao grana medicine koja je primarno usmerena na sportiste, odnosno na sve ljude koji se bave sportom u rekreativnom i u profesionalnom smislu.
Čime se bavi sportska medicina?
Kako godine odmiču, tako se javlja sve veći broj sportista koji uspevaju da postignu rekorde u izabranoj sportskoj disciplini, ali sve to je ponekad praćeno i različitim sportskim povredama.
Da bi neko ko se rekreativno ili profesionalno bavi bilo kojim sportom, to mogao potpuno bezbedno da učini, potrebno je da koristi usluge koje nudi medicina sporta, odnosno sportska medicina.
Osnovni cilj koji ova grana medicine ima jeste da omogući sportistima da se i dalje nesmetano bave aktivnostima koje su odabrali, uzevši u obzir da je sportska medicina fokusirana kako na prevenciju, tako isto i na rehabilitaciju, ali i na tretmane, te na neposrednu negu sportista.
Suprotno uobičajenom mišljenju, medicina sporta se ne završava tamo gde se završava lečenje jednog sportiste, uzevši u obzir da je vrlo značajan deo oporavka i rehabilitacija, odnosno različite vrste tretmana koji su takođe deo ove multidisciplinarne grane medicine.
Ne treba zaboraviti ni to da je mentalno zdravlje izuzetno značajno za svakog sportistu, tako da je sportska medicina usmerena i na to, što znači da je za bezbedno bavljenje izabranim sportom vrlo važna i procena mentalnog, odnosno psihičkog stanja zdravlja konkretne osobe. Upravo to i jeste jedan segment pregleda za utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti učesnika u sportu, ali i pregleda za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti.
Sve te usluge su dostupne u okviru “Sanitas klinik”, u Jagodini, koja se nalazi na adresi Kralja Petra Prvog broj 4. na prvom spratu. Ova zdravstvena institucija otvorena je u periodu od ponedeljka do petka između 08 i 21 čas, odnosno subotom od 08 do 15 sati.
Ukoliko je nekome potrebno utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti učesnika u sportu, odnosno utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti, potrebno je da pregled zakaže kod stručnjaka medicine sporta, a što može učiniti ili putem brojeva telefona 060 035 00 86 i 035 82 000 18, kao i na mejl adresu “Sanitas klinik”, koja glasi info@sanitasklinik.com Takođe je moguće zakazivanje pregleda izvršiti i direktno u okviru ove zdravstvene institucije na pomenutoj adresi, a u toku radnog vremena.
Kome su namenjeni pregledi sportske medicine?
Kako je navedeno u Pravilniku o utvrđivanju zdravstvene sposobnosti sportista za obavljanje sportskih aktivnosti i učestvovanje na sportskim takmičenjima, a koji je objavljen u “Službenom glasniku” Republike Srbije broj 15 / 2012, utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti i utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti su pregledi koje vrši medicina sporta za takmičare, odnosno za učesnike u sportu.
U tom smislu je ovim pravilnikom utvrđeno i da na osnovu rezultata pregleda može biti definisano i da li je određenom sportisti dozvoljeno učešće na nekom sportskom takmičenju ili ne. Naime, u članu broj 3 pomenutog pravilnika je navedeno da u jednom sportskom takmičenju isključivo može da učestvuje onaj sportista koji ima dokaz o utvrđenoj opštoj zdravstvenoj sposobnosti za obavljanje sportskih aktivnosti, odnosno delatnosti i to u periodu od 6 meseci od datuma održavanja konkretnog sportskog takmičenja.
Naravno da na osnovu zahteva pojedinaca, “Sanitas klinik” može uraditi i sportistima koji se rekreativno bave sportom ovaj pregled, odnosno utvrditi opšte zdravstveno stanje tog učesnika u sportu, kao i utvrditi posebne zdravstvene sposobnosti učesnika u sportu.
Koje usluge pruža sportska medicina u okviru “Sanitas klinik”?
Prethodno smo već pomenuli da je utvrđivanje zdravstvene sposobnosti učesnika u sportu, odnosno sportista i sportskih stručnjaka definisano pravilnikom, pa u tom smislu ističemo da su to usluge koje u okviru medicine sporta vrši “Sanitas klinik” Jagodini za sve zainteresovane.
Uz utvrđivanje zdravstvene sposobnosti učesnika u sportu, odnosno sportista i sportskih stručnjaka i to utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti, ova zdravstvena ustanova nudi i utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti, a što se vrši u okviru prethodnih, odnosno periodičnih i kontrolnih pregleda.
Vrlo je važno da svi koji se profesionalno bave sportom znaju i to da postoje i vanredni zdravstveni pregledi, a što je regulisano član 9 pomenutog pravilnika.
Takođe je važno i da lekar specijalista sportske medicine u okviru “Sanitas klinik“ popuni odgovarajuće obrasce, odnosno izveštaje i to:
- - izveštaj sportsko - medicinskog pregleda o opštoj zdravstvenoj sposobnosti i
- - izveštaj sportsko medicinskog pregleda o posebnoj zdravstvenoj sposobnosti
Šta obuhvataju pregledi u okviru medicine sporta?
Izuzev osnovnih podataka koje bi klijent trebalo da navede, a što osim imena i prezimena, datuma rođenja i starosne dobi, te ostalih osnovnih ličnih podataka, ovaj obrazac mora uključivati i podatke o datumu testiranja, zatim o tome kojim sportom se osoba bavi, odnosno koja je njena pozicija u timu ili kategorija, te koliko trenira i generalno koliko učestalo trenira.
Prilikom uzimanja anamneze će biti potrebno da sportista odgovori na osnovna pitanja o tome da li ima neka oboljenja, te da obavesti lekara sportske medicine i o tome da li je imao povrede ili eventualno hirurške intervencije i koje, kao i o tome da li ima alergije. Posle toga slede informacije o porodičnoj anamnezi, odnosno o tome da li u bližoj porodici sportista postoje neka hronična oboljenja, kao i kakva je istorija njegovog zdravlja sa aspekta sporta.
Nakon toga će utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti obuhvatiti i fizikalni pregled, kako bi eventualno bila dijagnostikovana određena oboljenja i deformiteti.
Fizikalni pregled u okviru pregleda za utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti sportista, odnosno za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti uključuje preglede sledećih delova tela:
- - vrata
- - glave
- - grudnog koša
- - srca
- - pluća
- - krvnih sudova
- - stomaka
- - urogenitalnog trakta
- - kože
- - mišićno - skeletnog sistema
Takođe, u okviru pregleda za utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti, odnosno za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti su predviđeni i neurološki i pregled psihijatra.
Posle toga sledi antropometrija, što zapravo podrazumeva postupak merenja različitih kako funkcionalnih, tako isto i morfoloških parametara, a rezultati ovog dela pregleda imaju za cilj da lekara specijalista sportske medicine upute u to da li eventualno kod tog sportiste postoji možda rizik od određenih bilo metaboličkih, bilo kardiovaskularnih oboljenja. U tom smislu će ovaj deo pregleda za utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti obuhvatiti ne samo merenje telesne mase i visine sportiste, odnosno utvrđivanje BMI indeksa, to jest odnosa između njegove težine i visine, već i određivanje sastava celokupnog tela, te eventualno procenu rasta i slično. nakon toga će lekar specijalista vrednosti koje bude dobio prilikom antropometrije da uporedi sa standardnim i preporučenim vrednostima, što će mu i te kako pomoći da uputi sportistu u to da li je eventualno potrebno nešto da promeni u načinu ishrane i života generalno, kako bi na taj način mogao da ima mnogo bolje rezultate u takmičenjima.
Vrlo je važno i da utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti, ali i pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti učesnika u sportu obuhvati i određena testiranja, a kako bi lekar specijalista medicine sporta mogao da proceni kakva je trenutna radna sposobnost sportiste, odnosno u kakvom stanju se nalazi njegovo fizičko zdravlje sa aspekta bavljenja konkretnim sportom. Isto tako će ova testiranja biti sprovedena i ukoliko je sportista zbog neke povrede bio prinuđen da miruje i slično.
Takođe, još jedan aspekt pregleda za utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti, te posebne zdravstvene sposobnosti odnosi se i na različite vrste laboratorijskih analiza. Ne treba zaboraviti da one imaju za cilj da pomognu lekaru specijalista sportske medicine da ima jasan uvid u stanje zdravlja konkretnog sportiste, kako bi mu eventualno propisao određenu terapiju ili mu pomogao savetom o tome kako da poboljša svoje rezultate u sportu kojim je odlučio da se bavi.
Ukoliko lekar specijalista medicine sporta u okviru “Sanitas klinik” bude procenio da je potrebno da budu izvršene i neke druge analize, on će to svakako preporučiti sportisti.
Nakon što bude završen pregled za utvrđivanje uopšte zdravstvene sposobnosti, te pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti za sportiste i učesnike u sportu, postoji ukupno šest ocena koje mogu biti navedene i to:
- 1. sposoban
- 2. sposoban sa određenim ograničenjem
- 3. privremeno nesposoban
- 4. nesposoban kako za predloženu sportsku granu, tako isto i za disciplinu
- 5. nesposoban
- 6. ocena i mišljenje se ne mogu dati zbog toga i toga
Uz to, kada bude bio vršen pregled za utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti, ali i pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti, sportista bi trebalo da popuni i upitnik o ličnim podacima, sportskoj medicini i anamnezi, što će sve pomoći lekaru specijalisti medicine sporta da ima mnogo jasniji uvid u stanje zdravlja konkretnog pacijenta i naravno da mu pomogne da svoje rezultate u određenom sportu poboljša.
Kada su u pitanju pregledi za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti, treba napomenuti da se i oni vrše u okviru kako prethodnih i periodičnih, tako isto i kontrolnih pregleda, a na osnovu potreba svakog sportiste, odnosno učesnika u sportu. Podrazumeva se da se i tom prilikom primenjuju sve smernice koje navodi prethodno pomenuti pravilnik.
