Istorijski posmatrano, mnogi ljudi su birali upravo teritoriju današnje Srbije kako bi radili, prosto zato što je postojala potreba za određenim kadrovima u toku minulih vekova.

Jedan od takvih ljudi bio je i Karlo Beloni.

Rođen je u mestu Ljevice u Slovačkoj 1812. godine. Preminuo je 1881. godine u Beogradu, a u istoriji naše zemlje je ostao najpre upamćen po tome što je bio zvanično prvi načelnik vojnog saniteta tadašnje Srbije.

Njegovi biografski podaci pokazuju da se školovao na studijama medicine u Pešti, a da je vrlo brzo po završetku školovanja došao na teritoriju Republike Srbije. Zatim je dobio službu vojnog, odnosno varoškog lekara u mnogim gradovima Republike Srbije. Najpre je bio varoški i vojni lekar u Čačku i Kraljevu, a zatim i u Kragujevcu, Ćupriji i Jagodini.

Poslednji grad u kome je obavljao službu jeste Beograd, u kome se i penzionisao 1877. godine. Samo četiri godine nakon toga je Karlo Beloni i preminuo u prestonici Republike Srbije.

Postignuća doktora Karla Belonija

Samim tim što je zvanično bio prvi na čelu srpskog vojnog saniteta, doktor Karlo Beloni je imao prilike da u vojnu sanitetsku službu srpske vojske uvede osnovne propise. Pored toga, istorijski je ostao upamćen i po tome što je upravo on te propise i izradio, te je na taj način utemeljio pravila vojne sanitetske službe srpske vojske.

Uz to je doktor Karlo Belonii u toku svog života pisao i memoare, koji nažalost nisu objavljeni. Međutim, zahvaljujući podacima iz njegovih memoara je Vladan Đorđević uspeo da zabeleži podatke i unese ih u svoju knjigu „Istorija Srpskog vojnog saniteta“.

Doktor Karlo Beloni u Kragujevcu i Jagodini

U vreme vladavine srpskog knjaza Miloša Obrenovića bilo je uobičajeno da lekari školovani u inostranstvu dolaze na teritoriju naše zemlje.

Uzevši u obzir da je prva prestonica obnovljene Srbije bio grad Kragujevac, to nije bilo ništa čudno što su prve ustanove koje se mogu okarakterisati nalik današnjim bolnicama osnovane upravo u Kragujevcu i to 1832. godine, odnosno iste te godine i u Požarevcu. Vrlo brzo posle toga su bolnice, odnosno takozvani špitalji osnovani i u Jagodini, Kraljevu i u drugim gradovima širom obnovljene Srbije.

Zvanično je prva Vojna bolnica otvorena 1836. godine u Kragujevcu i to u okviru kompleksa Kneževog dvora.

Vojno zdravstvo je, reklo bi se bilo preteča zdravstvenog sistema na teritoriji Republike Srbije, kakvog danas poznajemo.

Najviši organi su bili takozvani fizikusi, a među njima je svakako bio i doktor Karlo Beloni.

Zanimljivosti o Karlu Beloniju

Istorija grada Čačka beleži upravo ime doktora Karla Belonija, koji je po završetku školovanja u oblasti medicine u susednoj Pešti, na teritoriji tadašnje Ugarske bio zvanično prvi učeni lekar, koji je došao u taj grad. Podaci pokazuju daje Čačak te 1836. godine bio okarakterisan kao kasaba, u kojoj nije živelo ni 1 000 stanovnika.

Doktor Karlo Beloni je kao fizikus, odnosno varoški i vojni lekar, obavljao službu i u Jagodini, a zatim i u tadašnjem Karanovcu, a današnjem Kraljevu, kao i u Kragujevcu i u drugim gradovima obnovljene Srbije.

Jedna od možda vrlo zanimljivih činjenica, koje se vezuju uz ime doktora Karla Belonija nije baš tako pozitivna. Naime, iako do dana današnjeg nije utvrđeno od čega je preminuo Toma Vučić Perišić, postojale su sumnje da je za njegovu smrt bio zaslužan niko drugi do ovaj doktor.

Naime, postojala je sumnja da je knjaz Miloš Obrenović, koji se pobrinuo za optuživanje Tome Vučića Perišića za izdaju naredio i njegovo ubistvo. A s obzirom na to da su nerazjašnjene okolnosti pod kojima je preminuo gospodar Toma Vučić Perišić, koji je lečen upravo u Vojnoj bolnici, na čijem čelu se nalazio doktor Karlo Beloni, to su određeni autori upravo njega proglasili krivcem. Uz doktora Belonija, kao izvršilac ubistva Tome Vučića Perišića pominjan je i Mladen Žujović, koji je u to vreme bio postavljen za šefa glavne Vojne bolnice.

Bez obzira da li je to istina ili ne, ne treba zaboraviti da je doktor Karlo Beloni ostavio značajnog traga u mnogim gradovima širom naše zemlje, a ne samo u Beogradu i Kragujevcu, veći u Jagodini, Čačku i Kraljevu, te generalno u svim ostalim gradovima u kojima je obavljao službu vojnog lekara i fizikusa, a ponegde i načelnika.